Podcast van de Week: Literaire podcasts

Er worden heel wat podcasts over kunst en cultuur gemaakt; alleen al in deze reeks werden reeds enkele voorbeelden besproken: 3voor12 Niet Te Missen (muziek), The Weekly Planet (films, series, strips), Harmontown (comedy), SongExploder (muziek) en natuurlijk het onovertroffen The Lord of the Rings minute (film). Een discipline die in dit rijtje ontbreekt, maar die zich ook zeer goed leent voor audio, is literatuur. Tot dusver is er op dit gebied nog geen podcast verschenen die veel bekendheid heeft vergaard (correct me if I’m wrong), maar er zijn een paar interessante en leuke initiatieven, die ik hieronder kort zal bespreken.

Boekencast
In 2013 kaapte de VPRO de beste (of flauwste) naam voor een literaire podcast. De reeks was een kort leven beschoren, er werden slechts enkele afleveringen gemaakt die verspreid over het internet zijn terug te vinden. Het geheel leek vooral bedoeld als een verlengstuk van het radioprogramma Boeken; het is vormgegeven als een radiomagazine en bevat o.a. lange interviews met schrijvers, waarvan een verkorte versie op de radio is uitgezonden. Verder vertellen diverse literatoren (bijvoorbeeld wijlen Wim Brands) over hun favoriete auteurs en lezen bekende dichters voor uit eigen werk. Inhoudelijk een sterke podcast, die desalniettemin klinkt als ingeblikte radio.

Ondercast
Wie meer uithoudingsvermogen tonen waar het literaire podcasts betreft, zijn Dennis Gaens en Lisa Weeda. Sinds 2014 publiceren zij maandelijks (met af en toe een extra special) een aflevering, die wederom het beste te omschrijven valt als een magazine. Zo zijn er interviews met (on)bekende schrijvers (in de nieuwste aflevering bijvoorbeeld Arjen Lubach!), maar ook meer persoonlijke stukjes, columns, (Nederlandstalige) livemuziek, en veel voordrachten van korte verhalen of gedichten. Een aantrekkelijk aspect is dat ook onbekender talent in deze podcast een podium krijgt; het lijkt erop dat Dennis en Lisa iedereen die ze tof vinden achter de microfoon zetten. De sfeer is losjes, soms wat onsamenhangend, maar het is bovenal een plezierige podcast om naar te luisteren, die dikwijls vrolijk en verrassend uit de hoek komt.

Poëziepodcast
Vers van de pers is de nieuwste literaire podcast van Vrij Nederland, die sinds begin 2017 op maandelijkse basis verschijnt. Hierin spreekt Daan Doesborgh met een bekende dichter over poëzie. Het gesprek wordt in principe vormgegeven door twee gedichten: één van de auteur zelf, en eentje van een door hem bewonderde dichter. Naast een voordracht hiervan gaan ze uitgebreid in op de betekenis en boodschap van de gedichten. Er ontstaat dikwijls discussie of uitwisseling van interpretaties tussen de twee sprekers, wat het gesprek ten goede komt. Aan de hand hiervan wordt er ook gesproken over de carrière van de geïnterviewde of het effect en nut van poëzie in meer algemene zin; bijvoorbeeld over de gedichten die Menno Wigman schrijft voor eenzame uitvaarten. Al met al een interessante podcast die zeker voor de  liefhebbers van poëzie de moeite waard is.

Deze voorbeelden tonen aan dat literatuur (en de voordracht daarvan) zich uitstekend leent voor podcasts. Het wachten is (hopelijk) op een toekomstige klapper die een groter publiek weet te bereiken (al blijft dat een lastig streven met literatuur) en precies de juiste vorm en inhoud door de luidsprekers laat klinken. Vooralsnog kunnen we gelukkig dankzij de laatste twee voorbeelden (en enkele internationale podcasts, veelal spin-offs van traditionele media als literaire radioprogramma’s of kranten) ook nu al van literatuur in audiovorm genieten.